Ostatnio zmianom w przepisach dotyczących branży transportowej nie widać końca. Co chwile słyszymy i czytamy o coraz to nowszych pomysłach dotykających ten sektor gospodarki, w tym głównie kierowców. 1 czerwca 2023 roku do Sejmu wpłynął projekt ustawy, wpływający na delegowanie kierowców w transporcie drogowym.
W tym artykule znajdziesz m.in.:
Delegowanie kierowców w transporcie drogowym – idea projektu ustawy
Celem tego projektu jest ułatwienie poprawy warunków pracy kierowców oraz prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa transportowe. Propozycje zmian obejmują różne obszary, w tym obliczanie podstawy do obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS) oraz podatku dochodowego dla kierowców wykonujących międzynarodowe trasy.
Obecnie, przy obliczaniu podstawy do obliczenia składek ZUS, zasiłki są pomniejszane o równowartość diet, określonych w przepisach dotyczących podróży służbowych, które zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 roku w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 167). Ta dieta jest uwzględniana za każdy dzień pobytu za granicą, przy czym w roku 2023 nie może być niższa niż kwota wynagrodzenia przeciętnego – 6935 zł.
Część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach dotyczących podróży służbowych jest zwolniona od podatku dochodowego za każdy dzień pobytu za granicą. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Część przychodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 15.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – link do pełnej treści
Jedna stawka diet dla wszystkich krajów
Kluczową zmianą w projekcie dot. delegowania kierowców jest zapis mówiący o jednej, stałej wysokości diety wirtualnej w kwocie 60 euro za każdy dzień, gdy kierowca jest poza granicami kraju. Dla przykładu aktualnie pełna stawka diety w Niemczech to 49 euro, we Francji 50 euro i w Belgi 48 euro. Jedna wyższa stawka pozwoli uprościć wyliczenia osobom, przygotowującym wynagrodzenie kierowcom.
Zgodnie z wytycznymi ustawy o podróżach służbowych:
- za niepełną dobę podróży zagranicznej:
- do 8 godzin – przysługuje 1/3 diety,
- od 8 do 12 godzin – przysługuje 50% diety,
- ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.
W związku z powyższym, 1/3 diety wynosić będzie 20 euro, połowa 30 euro i pełna dieta, to równowartość wspomnianych już 60 euro. Pełne wartości liczbowe dla każdej możliwości.
W ustawie czytamy, że dla kierowców zatrudnionych na umowę zlecenie stawka będzie również stała i wyniesie 20 euro:
23d) przychody ze stosunku pracy oraz umowy zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez kierowcę z tytułu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych na podstawie tego stosunku lub tej umowy, w wysokości stanowiącej równowartość 20 euro za każdy dzień pobytu kierowcy za granicą, przy czym dni pobytu za granicą ustala się zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2022 r. poz. 1473, …)
Podstawa do oskładkowania – ZUS po nowemu
Gdyby założyć, że projekt ustawy wejdzie w życie w niezmienionym tonie, wtedy moglibyśmy wysnuć następujące wnioski: skoro pełna dieta za granicą to 60 euro, a kurs waluty to 4,50 zł, wtedy dostajemy dzienną dietę w kwocie równo 270 zł.
Do tej pory stawki diet rzadko przekraczały kwotę 50 euro na dzień. 50 euro po kursie 4,50 daje kwotę 225 zł, więc różnica między nową dietą a tą w kwocie 50 euro daję wartość 45 zł dziennie korzyści dla firmy transportowej przy obliczaniu podstawy do oskładkowania.
Przeciętne wynagrodzenie określone na 2023 rok przez ZUS to kwota 6935 zł. Pamiętając o wytycznych w kwestii obliczania podstawy do oskładkowania, gdy przychód kierowcy jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (wynagrodzenie PL + wynagrodzenie zagranica), to wtedy płatnik:
- pomniejszy przychód o równowartość diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju,
- porówna otrzymaną kwotę z kwotą prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia; porównania dokonuje zawsze do pełnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
- jeśli kwota przychodu po odjęciu równowartości diet będzie niższa niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie, wówczas podstawę wymiaru składek będzie stanowić kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Przykład
Kierowca był 10 dni w Niemczech i 10 dni w Czechach w ciągu miesiąca X. Wynagrodzenie z tytułu zawartej umowy dało kwotę 4700 zł brutto. Za wykonane przewozy za granicą, kierowcy zostało naliczone wynagrodzenie w kwocie 3100 zł. Jaka będzie podstawa oskładkowania dla tego kierowcy?
Do rozliczeń przyjmujemy kurs euro wynoszący 4,50 zł.
Aktualnie stawka pełnej diety w DE to 49 euro, zaś w CZ to 41 euro
DE: 49 x 10 x 4,50 = 2205 zł
CZ: 41 x 10 x 4,50 = 1845 zł
DE+CZ: 4050 zł (tyle wynosi suma wirtualnych diet zagranicznych)
Po nowemu (jeśli ustawa wejdzie w życie) jedna stawka DE i CZ w kwocie 60 euro
DE: 60 x 10 x 4,50 = 2700 zł
CZ: 60 x 10 x 4,50 = 2700 zł
DE+CZ: 5400 zł
Wniosek:
Po zmianach firma transportowa zyska 1350 zł na kwocie możliwej do pomniejszenia podstawy do oskładkowania.
Biorąc pod uwagę, że przychód wyniósł 7800 zł (wynagrodzenie kierowcy z tytułu pracy w Polsce i za granicą) i wytyczne ZUS, to od kwoty 7800 zł odejmuje sumę wirtualnych diet dla obu przypadków powyżej:
Wariant I: 7800 – 4050 = 3750 zł
Wariant II: 7800 – 5400 = 2400 zł
W obu przypadkach ostateczna kwota po odjęciu diet jest dużo niższa od przeciętnego wynagrodzenia, w związku z czym w obu przypadkach podstawa do oskładkowania będzie kwotą 6935 zł, co sprawia, że wyższa dieta wirtualna z tytułu wyższej diety dziennej (60 euro) za granicą nie przyniosła w tym wypadku korzyści dla pracodawcy.
Kiedy pracodawca skorzysta z wyższych diet?
Przede wszystkim, aby pracodawca mógł odczuć faktyczną korzyść z niższej podstawy do oskładkowania to musi zostać spełniony poniższy warunek:
(Wynagrodzenie PL + Wynagrodzenie zagranica) – SUMA WIRTUALNYCH DIET = X (gdzie: X > 6395 zł)
Przykład:
Gdyby ten sam kierowca, co w przykładzie wcześniej, zarobił z umowy PL kwotę 5700 zł brutto, ale jego wynagrodzenie zagraniczne wynosiłoby nie 3100 zł, a na przykład 5000 zł, wtedy okazałoby się, że jego przychód wyniósł 10700 zł.
Odejmując aktualne diety:
10700 – 4050 = 6650 zł (warunek spełniony, X>6395)
Powyższa kwota jest większa niż przeciętne wynagrodzenie i to ona zostanie określona jako podstawa do oskładkowania.
Odejmując nowe diety:
10700 – 5400 = 5300 zł
Powyższa kwota jest mniejsza od przeciętnego wynagrodzenia, dlatego podstawą do oskładkowania zostanie kwota przeciętnego wynagrodzenia, a więc 6395 zł.
6650 – 6395 = 255 zł
O 255 zł byłaby niższa podstawa do oskładkowania, gdyby stawka diet zagranicznych wynosiła stałe 60 euro dla wszystkich krajów. To jest faktyczna, zauważalna korzyść dla osób prowadzących działalność transportową.
Korzyści z niższej podstawy do opodatkowania
O ile w kwestii wyliczenia podstawy do opodatkowania muszą zostać spełnione pewne warunki, by korzyść płynąca z projektu ustawy była zauważalna, o tyle nie musimy myśleć o spełnianiu pewnych wytycznych przy wyliczaniu podstawy do opodatkowania. Pamiętajmy, że zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych możemy odjąć 30% z diety zagranicznych. Jeżeli nasze diety wzrosną za sprawą jednej, wyższe stawki diet zagranicznych (60 euro), to tym samym wzrośnie kwota możliwa do pomniejszenia.
W odniesieniu do omawianego wcześniej przykładu, jeżeli aktualna wartość wirtualnych diet wyniosłaby dla kierowcy 4050 zł, to 30% z tej kwoty daje wartość 1215 zł możliwych do wykorzystania do obliczenia PIT. 30% z nowej stawki diet, czyli 5400 zł dałoby zaś kwotę 1620 zł, a więc o 405 zł więcej na nasza korzyść.
Jeżeli nie miałaś/miałeś okazji zapoznać się z wytycznymi ZUS w kwestii wyliczania podstawy do oskładkowania, to poniżej zamieszczamy link do tych wytycznych:
Zasady ustalania podstawy wymiaru składek dla kierowców wykonujących zadania służbowe w zakresie przewozów międzynarodowych – zmiany od 2 lutego 2022 r. – link do pełnej treści wytycznych ZUS
Jak zwykle będziemy śledzić rozwój wydarzeń w temacie projektu ustawy dot. delegowania kierowców i na bieżąco informować Cię o wszelkiego rodzaju zmianach w tym temacie. W międzyczasie zachęcamy do obejrzenia nagrań z minionych webinarów, w których z pewnością każdy znajdzie wartościową dla siebie dawkę wiedzy:
Webinary Tachospeed
Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z naszym działem Pomocy Technicznej:
Zadzwoń: 32 70 70 440
Napisz: biuro@tachospeed.pl
Autor: Sebastian Słaby, ekspert branży transportowej
