Co należy zrobić by uzyskać certyfikat?
Aby uzyskać Certyfikat Kompetencji Zawodowych należy zdać egzamin w ITS (Instytut Transportu Samochodowego). Egzamin składa się z 2 części testowej oraz praktycznej. Aby uzyskać wynik pozytywny każda z części musi zostać zaliczona na co najmniej 50% oraz łączny procentowy wynik musi być wyższy niż 60%.
Czym jest Certyfikat Kompetencji Zawodowych i jak go uzyskać? Przeczytaj więcej na ten temat (LINK)
Część testowa
Część testowa egzaminu składa się z 64 pytań wielokrotnego wyboru, do których dołączone są cztery odpowiedzi. Test składa się z modułów, a każdy z nich zawiera 8 pytań.
Kategorie pytań testowych, które mogą pojawić się na egzaminie to:
- Przepisy prawa cywilnego;
- Prawo handlowe;
- Dostęp do rynku;
- Prawo socjalne;
- Działalność gospodarcza i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa;
- Prawo podatkowe;
- Normy techniczne i techniczne aspekty działalności oraz bezpieczeństwo drogowe.
Aby dobrze przygotować się do części praktycznej najlepszym sposobem jest przerobienie jak największej ilości testów, sporo takich testów można znaleźć w sieci, nie brakuje też ofert szkoleń oraz pomocy przy nauce, warto by odpowiedzi których udzielamy potrafiliśmy sobie w głowie uzasadnić, warto zaznaczyć, że wiele pytań powtarza się z egzaminu na egzamin.
Część praktyczna/problemowa
W części problemowej stajemy przed rozwiązaniem zadania opisowego – praktycznego przypadku do rozwiązania.
Przykładowe zadanie
CZ. I.
Jest Pan/i właścicielem rozwijającego się przedsiębiorstwa przewozowego, które zamierza podpisać ze spedytorem umowę na przewóz szybko psujących się artykułów żywnościowych. Koszty w przedsiębiorstwie są wysokie, a po przeanalizowaniu sytuacji finansowej zdecydował Pan/i, że podpisanie umowy wg kryteriów niżej określonych jest korzystne dla przedsiębiorstwa. Jest Pan/i właścicielem dwóch pojazdów odpowiednich do przewozu artykułów szybko psujących się oraz zatrudnia 2 kierowców. W celu terminowej realizacji przewozu musi Pan/i podjąć decyzję o leasingu dwóch samochodów i zatrudnieniu dodatkowo 2 kierowców. Przy dalszych obliczeniach należy przyjąć następujące założenia:
Dane do obliczenia kosztów wstępnych inwestycji:
- cena jednego pojazdu – 860 000 zł;
- opłata leasingowa 15% ceny pojazdu;
- wypis z licencji na nowy samochód – 880 zł/pojazd;
- koszt zatrudnienia jednego kierowcy – 1400 zł.
Dane do obliczenia kosztów eksploatacyjnych (koszty miesięczne):
- płace z narzutami – 5 200 zł dla jednego kierowcy;
- płace z narzutami wszystkich pozostałych pracowników – 15 000 zł;
- ubezpieczenie ludzi i majątku – 1700 zł;
- koszt konserwacji pojazdów – 1000 zł/pojazd;
- rata leasingowa z oprocentowaniem – 14.000 za każdy pojazd;
- koszt stały – 2 000 zł/pojazd;
- pozostałe koszty – 2 700 zł;
- koszty pracy przewozowej – 0,60 zł/tkm.
Podatek dochodowy – 40%.
Przyjmujemy, że średnia planowana wydajność pojazdu wynosi 6400 tkm dziennie, a rzeczywista liczba dni roboczych w roku wynosi 185.
Należy obliczyć:
1. Koszty wstępne inwestycji i koszty eksploatacyjne przedsiębiorstwa poniesione w pierwszym roku.
2. Cenę realizacji usługi (zł/tkm) gwarantującą 12% nadwyżkę przychodu w stosunku do wszystkich kosztów poniesionych w pierwszy roku oraz zysk netto jaki osiągnie przedsiębiorstwo w pierwszym roku. Obliczyć przychód w drugim roku gwarantujący 10% nadwyżkę przychodu wyłącznie w stosunku do kosztów poniesionych w drugim roku oraz obliczyć wysokość odprowadzonego podatku w drugim roku.
UWAGA!
- Rozwiązanie zadania egzaminacyjnego powinno zawierać opis wykonywanych działań. Nie wystarczą same wyniki liczbowe;
- Udzielając odpowiedzi proszę nawiązywać do numeru pytania, np. Ad 1, Ad 2;
- Należy wykorzystywać kartki wyłącznie z logo ITS i numeracją zadania widoczną na każdej stronie – żadne inne kartki nie będą brane pod uwagę przy ocenie zadania;
- Po zakończeniu egzaminu należy zwrócić wszystkie otrzymane kartki – nawet puste;
- Każdy arkusz, nawet pusty, należy podpisać.
Przykładowe rozwiązanie:
Ad.1
Koszt wstępny inwestycji:
Opłata leasingowa 15%ceny pojazdu tj. – 2 x860 000 zł x 15% = 258 000 zł
Wypis z licencji – 2 x 880 zł = 1 760 zł
Koszty zatrudnienia kierowcy – 2 x 1 400 zł = 2 800 zł
Razem = 262 560 zł
Roczne koszty eksploatacyjne:
Płace kierowców – 12 mies. X 4 kier. X 5.200 zł = 249 600 zł
Płace pozostałych pracowników – 12 mies. X 15 000 zł = 180 000 zł
Ubezpieczenia pracowników i majątku – 12 mies. X 1 700 zł = 20 400 zł
Koszty konserwacji pojazdów – 12 mies. X 4poj. X 1 000 zł = 48 000 zł
Rata leasingowa – 2poj. X 14 000 zł x 12 mies. = 336 000 zł
Koszt stały – 12 mies. X 4poj. X 2 000 zł = 96 000 zł
Pozostałe koszty – 12 mies. X 2 700 zł = 32 400 zł
Koszty eksploatacyjne – 4poj. X 6400tkm x 185 dni x 0,60 zł/tkm = 2 841 600 zł
Razem 3 804 000 zł
Koszty razem 262 5600 zł + 3 804 000 zł = 4 066 560 zł
Ad.2
I rok
Przychód:
4 066 560 zł + 12% = 4 066 560 zł + 487 987 zł = 4 554 547 zł
4 554 547 zł : 4poj. X 185 dni x 6400 tkm =
4 554 547 zł : 4 736 000 zł = 0,96 zł/tkm – cena realizacji usługi
487 987 zł – podatek 40% = 487 987 zł – 195 195 = 292 792 zł
Zysk 292 792 zł
II rok
Przychód:
3 804 000 zł + 10% = 3 804 000 zł + 380 400 zł = 4 184 400 zł
Podatek 40% z 380 400 zł = 152 160 zł
Informacje dodatkowe
Na stronie Instytutu Transportu Samochodowego, można znaleźć więcej ciekawych informacji na temat samego egzaminu.
Zakres wymaganej wiedzy
Zakres zagadnień objętych egzaminem na certyfikat kompetencji zawodowych określa załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1071/2009.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoba przystępująca do egzaminu powinna wykazać się wiedzą z niżej wyszczególnionych grup tematycznych, a w szczególności:
A. Prawo cywilne
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- znać rodzaje umów zawieranych najczęściej w transporcie drogowym oraz wynikające z nich prawa i obowiązki;
- umieć negocjować prawnie wiążące umowy transportowe, zwłaszcza w odniesieniu do warunków przewozu.
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy:
- być w stanie rozpatrywać roszczenia zleceniodawcy dotyczące odszkodowań z tytułu poniesionych strat lub uszkodzenia rzeczy podczas transportu lub z tytułu opóźnienia
w dostawie oraz rozumieć, w jaki sposób takie roszczenie wpływa na jego odpowiedzialność umowną; - znać uregulowania i obowiązki wynikające z Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR).
W odniesieniu do transportu drogowego osób:
- być w stanie rozpatrywać roszczenia zleceniodawcy dotyczące odszkodowań z tytułu obrażeń poniesionych przez pasażerów lub z tytułu uszkodzenia bagażu spowodowanych wypadkiem podczas transportu lub też dotyczących odszkodowań z tytułu opóźnień oraz rozumieć, w jaki sposób takie roszczenie wpływa na jego odpowiedzialność umowną.
B. Prawo handlowe
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- znać warunki i formalności dotyczące prowadzenia działalności na rynku, znać ogólne obowiązki spoczywające na przewoźnikach (rejestracja, prowadzenie rachunkowości itd.) oraz konsekwencje upadłości przedsiębiorstwa;
- posiadać odpowiednią wiedzę o różnych formach spółek handlowych oraz o zasadach ich zakładania i funkcjonowania.
C. Prawo socjalne
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- rolę i funkcje różnych instytucji społecznych związanych z transportem drogowym (związki zawodowe, rady pracownicze, przedstawiciele pracowników, inspektorzy pracy itd.);
- obowiązki pracodawców w zakresie ubezpieczenia społecznego pracowników;
- przepisy regulujące umowy o pracę dla różnych kategorii pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach transportu drogowego (formy umów, obowiązki stron, warunki i czas pracy, płatne urlopy, wynagrodzenie, naruszenie umowy itd.);
- przepisy dotyczące czasu prowadzenia pojazdu, czasu odpoczynku i czasu pracy, w szczególności przepisy rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, rozporządzenia (WE) nr561/2006, dyrektywy 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy 2006/22/WE oraz praktyczne środki dotyczące stosowania tych przepisów; oraz
- przepisy stosowane w dziedzinie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców, w szczególności przepisy dyrektywy 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.
D. Prawo podatkowe
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- podatku od wartości dodanej (VAT) od usług transportowych;
- podatku od pojazdów silnikowych;
- podatku od niektórych pojazdów użytkowanych w drogowym transporcie rzeczy, opłat drogowych i opłat za korzystanie z infrastruktury;
- podatku dochodowego.
E. Działalność gospodarcza i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- znać przepisy i praktyki związane z posługiwaniem się czekami, wekslami, wekslami własnymi, kartami kredytowymi oraz innymi środkami płatniczymi i sposobami płatności;
- znać różne formy udzielanych kredytów (kredyt bankowy, akredytywa dokumentowa, depozyt gwarancyjny, kredyt hipoteczny, leasing, najem, faktoring itd.) oraz wynikające z nich opłaty
i obowiązki; - wiedzieć, czym jest bilans, jak się go sporządza i jak odczytuje;
- być w stanie odczytać i zinterpretować rachunek zysków i strat;
- być w stanie ocenić rentowność przedsiębiorstwa i jego sytuację finansową, w szczególności na podstawie wskaźników finansowych;
- być w stanie opracować budżet;
- znać składniki kosztowe przedsiębiorstwa (koszty stałe, koszty zmienne, kapitał obrotowy, amortyzacja itd.) oraz być w stanie wyliczyć koszt przypadający na pojazd, na kilometr, na przejazd lub na tonę;
- być w stanie sporządzić schemat organizacji zatrudnienia w przedsiębiorstwie oraz zaplanować wykonywanie pracy itd.;
- znać zasady marketingu, reklamy i public relations, w tym promocji sprzedaży usług transportowych oraz sporządzania akt klientów itd.;
- znać różne formy ubezpieczeń dotyczących transportu drogowego (odpowiedzialność cywilna, ubezpieczenia wypadkowe/na życie, ubezpieczenia inne niż na życie i ubezpieczenia bagażu) oraz gwarancje i wynikające z nich obowiązki;
- znać oprogramowanie do elektronicznego przesyłania danych w transporcie drogowym.
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy
- być w stanie stosować przepisy dotyczące fakturowania usług w zakresie drogowego transportu rzeczy oraz znać międzynarodowe reguły handlowe (Incoterms) oraz ich zastosowanie;
- znać różne kategorie pomocniczej działalności transportowej, ich rolę, funkcje oraz w odpowiednich przypadkach – ich status.
W odniesieniu do transportu drogowego osób
- umieć stosować przepisy dotyczące opłat za przejazd i cenników w publicznym i prywatnym transporcie osób;
- umieć stosować przepisy dotyczące fakturowania usług w zakresie drogowego transportu osób.
F. Dostęp do rynku
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- związane z zawodem przepisy regulujące zarobkowy transport drogowy, najem pojazdów przemysłowych i podwykonawstwo, w szczególności przepisy regulujące formalną organizację zawodu, dostęp do zawodu, zezwolenia na wykonywanie przewozów drogowych na terytorium
i poza terytorium Wspólnoty, przeprowadzanie inspekcji oraz sankcje; - przepisy dotyczące zakładania przedsiębiorstwa transportu drogowego;
- dokumentację wymaganą do świadczenia usług transportu drogowego oraz być w stanie wprowadzać procedury kontrolne w celu zapewnienia, aby zatwierdzone dokumenty związane
z każdą operacją transportową, w szczególności te, które dotyczą pojazdu, kierowcy, rzeczy
i bagażu, znajdowały się zarówno w pojeździe, jak i w lokalu przedsiębiorstwa;
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy:
- przepisy dotyczące organizacji rynku usług drogowego transportu rzeczy, przeładunku
i logistyki; - formalności graniczne, rolę i zakres dokumentów T i karnetów TIR oraz obowiązki
i odpowiedzialność, jakie wynikają z posługiwania się nimi.
W odniesieniu do transportu drogowego osób:
- przepisy dotyczące organizacji rynku drogowego transportu osób;
- przepisy dotyczące rozpoczęcia świadczenia usług drogowego transportu osób oraz być
w stanie sporządzać plany transportowe.
G. Normy techniczne i techniczne aspekty działalności
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- znać przepisy dotyczące masy i wymiarów pojazdów w państwach członkowskich oraz procedury dotyczące wyjątków, stosowane w przypadku niestandardowych ładunków;
- być w stanie dokonywać doboru pojazdów i ich elementów (podwozia, silnika, układu transmisyjnego, systemu hamulcowego itd.) zgodnie z potrzebami przedsiębiorstwa;
- znać formalności związane z homologacją typu, rejestracją oraz przeglądem technicznym tych pojazdów;
- wiedzieć, jakie działania należy podjąć, aby ograniczyć hałas i zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza powstające w wyniku emisji spalin;
- być w stanie sporządzać okresowe plany utrzymania pojazdów i ich wyposażenia.
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy:
- znać różne typy urządzeń do transportu i rozładunku (skrzynie ładunkowe, kontenery, palety itd.) oraz być w stanie wprowadzać procedury i wydawać polecenia dotyczące załadunku i rozładunku rzeczy (rozmieszczania ładunku, układania w stosy, sztauowania, blokowania i klinowania itd.);
- znać różnorodne techniki transportu kombinowanego piggy-back oraz techniki przeładunku poziomego;
- być w stanie realizować procedury w celu spełnienia przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych i odpadów, w szczególności tych, które wynikają z dyrektywy 2008/68/WE i rozporządzenia (WE) nr 1013/2006
- być w stanie realizować procedury w celu spełnienia wymogów przewidzianych w przepisach dotyczących przewozu szybko psujących się artykułów żywnościowych, w szczególności wymogów wynikających z umowy o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP);
- być w stanie realizować procedury w celu spełnienia wymogów wynikających z przepisów
o transporcie żywych zwierząt.
H. Bezpieczeństwo drogowe
W odniesieniu do transportu drogowego rzeczy i osób:
- wiedzieć, jakie kwalifikacje są wymagane od kierowców (prawo jazdy, zaświadczenia zdrowotne, zaświadczenia o sprawności itd.);
- być w stanie podjąć konieczne działania, aby zagwarantować, że kierowcy przestrzegają przepisów ruchu drogowego, zakazów i ograniczeń obowiązujących na terenie różnych państw członkowskich (ograniczeń prędkości, pierwszeństwa, ograniczeń postojowych, używania świateł, znaków drogowych itd.);
- być w stanie sporządzać instrukcje dla kierowców w celu kontrolowania przestrzegania przez nich wymogów bezpieczeństwa w zakresie stanu technicznego pojazdów, ich wyposażenia i ładunku, oraz w zakresie środków zapobiegawczych;
- być w stanie ustanawiać procedury stosowane w razie wypadku i wdrażać odpowiednie procedury w celu zapobiegania powtarzaniu się wypadków lub poważnych wykroczeń drogowych;
- być w stanie realizować procedury dotyczące bezpiecznego mocowania towarów i znać odpowiednie techniki;
W odniesieniu do transportu drogowego osób:
- posiadać podstawową wiedzę z zakresu układu sieci drogowej w państwach członkowskich.
Koszty
Ile kosztuje egzamin by uzyskać certyfikat?
Pomijając koszty ewentualnego szkolenia (około 2400 zł), które można znaleźć w sieci, należy pamiętać o opłatach do Instytut Transportu Samochodowego w wysokości 800 zł, na które składa się opłata egzaminacyjna 500zł oraz opłata za wydanie certyfikatu 300 zł. Jeśli nie uda nam się zdać egzaminu w pierwszym terminie, ponowne podejście kosztuje nas 500zł.
