Po wprowadzeniu pakietu mobilności w sierpniu 2020 roku, zmianie uległ art. 9 ust 1. Rozporządzenia 561/2006, który wskazywał na odstępstwa przy wykonywaniu odpoczynku w trakcie podróży promem lub koleją.
Uzyskał on treść: w drodze odstępstwa od art. 8, w przypadku, gdy kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem i wykorzystuje regularny dzienny okres odpoczynku lub skrócony tygodniowy okres odpoczynku, okres ten można przerwać nie więcej niż dwukrotnie innymi czynnościami trwającymi łącznie nie dłużej niż godzinę. Podczas tego regularnego dziennego okresu odpoczynku lub skróconego tygodniowego okresu odpoczynku kierowca musi mieć do dyspozycji kabinę sypialną, koję lub kuszetkę.
W odniesieniu do regularnych tygodniowych okresów odpoczynku odstępstwo to dotyczy wyłącznie podróży promem lub pociągiem, jeżeli:
a) podróż jest zaplanowana na przynajmniej 8 godzin; oraz
b) kierowca ma do dyspozycji kabinę sypialną na promie lub w pociągu.
Co dodano? Rozszerzono możliwość wykonywania odpoczynku na promie lub kolei o odpoczynki skrócone tygodniowe oraz dodano możliwość przerwana regularnego tygodniowego okresu odpoczynku z zastrzeżeniem wymienionym w treści przepisu.
Jeżeli jednak spojrzymy na zapisy art. 6 ust. 8 Rozporządzenia 561/2006, to wynika z nich jasno, że regularne tygodniowe okresy odpoczynku oraz dowolny tygodniowy okres odpoczynku trwający ponad 45 godzin wykorzystywany jako rekompensata za wcześniejsze skrócone tygodniowe okresy odpoczynku nie mogą być wykorzystywane w pojeździe. Muszą one być wykorzystane w odpowiednim dla każdej płci miejscu zakwaterowania wyposażonym w odpowiednią infrastrukturę noclegową i sanitarną.
Zestawiając ze sobą wyżej wymienione przepisy można dostrzec pewną sprzeczność, z jednej strony zakaz wykonywania odpoczynku regularnego tygodniowego w kabinie pojazdu, a z drugiej możliwość przerwania odpoczynku tygodniowego regularnego, gdzie biorąc pod uwagę techniczne aspekty wjazdu lub zjazdu z promu, przynajmniej cześć tego odpoczynku kierowca musi odbyć w kabinie pojazdu.
Wyobraźmy sobie, że zastosujemy się do zakazu wykonywania odpoczynku tygodniowego regularnego w kabinie pojazdu. To jak wyglądałby ten odpoczynek w aspekcie wjazdu lub zjazdu z promu?
Okres przed wjazdem na prom/pociąg lub po zjechaniu z promu/pociągu musiałby odbywać się poza kabiną pojazdu, np. w hotelu. Biorąc pod uwagę infrastrukturę portową lub kolejową będzie to praktycznie niemożliwe do wykonania lub bardzo trudne. Jednakże, jeżeli przeanalizujemy zapis art. 9 ww. Rozporządzenia 561/2006, to należy zwrócić uwagę na zapis mówiący, iż jest on odstępstwem od art. 8, jako całości. Oznaczać to może, że w przypadku odpoczynków regularnych tygodniowych, które spełniają przesłanki zawarte w art. 9, nie musimy stosować wymogu wykonania całego odpoczynku poza pojazdem. Z prostej przyczyny, będzie to po prostu niemożliwe.
Analizując powyższe przepisy, należy mieć na względzie jeszcze jeden aspekt, mianowicie wiedzę i podejście kontrolujących do przepisów, które nie są jednoznaczne, lub wymaga się ich interpretacji. Może się okazać, że dopiero któraś z kolejnych wytycznych Komisji Europejskiej jasno określi, jak należy wykonywać takie odpoczynki regularne. Obecnie zalecamy dużą ostrożność w przypadku dzielenia odpoczynków tygodniowych regularnych powtórzą promem lub koleją.
Autor: Janusz Grzesica
