Użyczenie certyfikatu kompetencji zawodowych to coraz częstsza praktyka wśród firm działających w zakresie transportu drogowego, które powierzają obowiązki osoby zarządzającej transportem zewnętrznym specjalistom. Choć takie rozwiązanie może wydawać się korzystne i wygodne, niesie za sobą poważne ryzyko – od braku realnego nadzoru nad operacjami transportowymi, przez nieprawidłowe formy zatrudnienia, aż po przekroczenie limitów liczby obsługiwanych firm i pojazdów. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do cofnięcia licencji transportowej, dotkliwych kar finansowych, a nawet odpowiedzialności karnej. Jak legalnie korzystać z certyfikatu, aby nie narazić firmy na konsekwencje prawne? Sprawdź, jakie błędy przy użyczeniu certyfikatu kompetencji zawodowych popełniane są najczęściej – i jak ich skutecznie unikać.
Spis treści
Czym jest certyfikat kompetencji zawodowych i jak go zdobyć?
Certyfikat kompetencji zawodowych jest wymagany dla osób, które chcą prowadzić działalność transportową w zakresie transportu drogowego rzeczy lub osób. Więcej na temat założenia firmy transportowej znajdziesz w naszym artykule: Jak założyć firmę transportową? Certyfikat jest niezbędny do uzyskania licencji transportowej. Aby przystąpić do egzaminu w celu uzyskania certyfikatu kompetencji zawodowych w transporcie drogowym, należy złożyć do Instytutu Transportu Samochodowego następujące dokumenty:
- wypełniony wniosek o wydanie certyfikatu (pobrać formularz)
- kopię potwierdzenia wpłaty za egzamin i certyfikat (800 zł)
Dokumenty należy wysłać pocztą na adres Instytutu.
Link do powyższego formularza: https://www.its.waw.pl/doc_media/certyfikacja/cpc_2023/Zalacznik_nr_1.pdf
Informacje ze strony Instytutu Transportu Samochodowego na temat egzaminu i możliwych zwolnień z egzaminu:
https://www.its.waw.pl/9856,pl,Jak-uzyskac-certyfikat.html
Egzamin obejmuje zagadnienia z zakresu:
- Prawo cywilne, handlowe, socjalne i podatkowe,
- Działalność gospodarcza i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa,
- Organizacja i zarządzanie przedsiębiorstwem transportowym,
- Dostęp do rynku,
- Bezpieczeństwo drogowe,
- Normy techniczne i techniczne aspekty działalności.
Szczegółowy zakres wiedzy znajduje się w linku poniżej:
https://www.its.waw.pl/9853,pl,Zakres-wymaganej-wiedzy.html
Egzamin składa się z dwóch części:
- Testu: 64 pytania – 120 minut na ich rozwiązanie
W przypadku osób zwolnionych z modułów – zwolnienie z każdego modułu skraca czas egzaminu o 15 minut.
- Zadania: 2 części zadaniowe – 120 minut na ich rozwiązanie (od momentu otrzymania pracy)
Każdą z części egzaminu można zakończyć wcześniej. Po zakończeniu Testu, a przed pobraniem Zadania można skorzystać z przerwy (max. 15 minut).
Link do instrukcji wypełniania testów i zadań:
https://www.its.waw.pl/doc_media/certyfikacja/cpc_2024/Instrukcja_wypelniania_testow_i_zadan.pdf
Chcesz lepiej zrozumieć przepisy dotyczące czasu pracy kierowcy? Zapisz się na nasze szkolenie i zdobądź praktyczną wiedzę od ekspertów!
Czy kurs stacjonarny to najlepsza opcja dla przyszłego zarządzającego?
Warto pamiętać, że certyfikat kompetencji zawodowych można uzyskać nie tylko poprzez samodzielne przygotowanie do egzaminu państwowego, ale również kończąc odpowiednie studia podyplomowe. Ich program obejmuje zagadnienia niezbędne do wykonywania zadań zarządzającego transportem, takie jak zarządzanie operacjami transportowymi, przydzielanie usług kierowcom, obsługa dokumentów przewozowych, czy konserwacja pojazdów. Zaliczenie wymaganych przedmiotów może uprawniać do otrzymania certyfikatu bez konieczności zdawania egzaminu w Instytucie Transportu Samochodowego – co określa stosowne rozporządzenie PE.
Choć taki tryb zdobywania kompetencji zawodowych jest bardziej czasochłonny (zwykle trwa około 9 miesięcy nauki w trybie weekendowym), zapewnia systematyczne i pogłębione przygotowanie do prowadzenia firmy transportowej oraz pełnienia funkcji osoby zarządzającej transportem. Dla przyszłego przewoźnika drogowego lub osoby, która chce wykonywać zawód przewoźnika na terenie wspólnoty, może to być szczególnie istotne, zwłaszcza przy późniejszym sprawdzaniu procedur związanych z uzyskaniem licencji transportowej – zarówno krajowej, jak i licencji wspólnotowej.
Decydując się na tę ścieżkę, trzeba jednak uwzględnić nie tylko czas, ale i koszty – kurs stacjonarny może kosztować około 5000 zł. Mimo to, dla wielu kandydatów na zarządzającego transportem, jest to inwestycja w przyszłość. Ułatwia późniejsze zatrudnienie osoby do zarządzania transportem, przygotowanie oświadczenia osoby zarządzającej transportem, a także legalne użyczenie certyfikatu kompetencji zawodowych, np. w formie umowy zlecenie w interesie przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie transportu drogowego i przewozu rzeczy.
Przydatne dokumenty do pobrania:
- Wniosek o wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych w transporcie drogowym
- Wniosek o wydanie zaświadczenia o złożeniu z wynikiem pozytywnym egzaminu pisemnego mającego na celu potwierdzenie kompetencji zawodowych w transporcie drogowym
- Deklaracja o zakresie zagadnień objętych programem studiów
- Oświadczenie o zwykłym miejscu zamieszkania
- Wydanie duplikatu certyfikatu kompetencji zawodowych w transporcie drogowym
Link do pobrania powyższych dokumentów:
https://www.its.waw.pl/11402,pl,Dokumenty-do-pobrania.html
Sprawdzenie wyniku egzaminu jest także możliwe na stronie Instytutu Transportu Samochodowego po wprowadzeniu numeru PESEL oraz numeru wniosku, pod adresem poniżej:
https://www.its.waw.pl/9850,pl,Sprawdz-wynik-egzaminu.html
Pozytywny wynik egzaminu wiąże się z otrzymaniem certyfikat kompetencji zawodowych, który jest bezterminowy i honorowany w całej Unii Europejskiej. Jeśli wynik będzie negatywny, można podejść do niego ponownie, ale trzeba raz jeszcze ponieść koszty egzaminu.
Harmonogram egzaminów w 2025 roku:
* Instytut Transportu Drogowego zastrzega sobie, że egzaminy w niedziele organizowane są tylko w przypadku bardzo dużej liczby chętnych!
Jakie błędy są popełniane przy użyczaniu certyfikatu kompetencji zawodowych? Jakie mogą być tego konsekwencje?
- Brak faktycznego zarządzania firmą
- Certyfikat musi należeć do osoby, która realnie zarządza transportem w przedsiębiorstwie (np. zatrudnianie kierowców, planowanie tras, dbanie o zgodność z przepisami).
- Częsty błąd to podpisanie umowy, ale brak jakiejkolwiek aktywności w firmie.
- Brak formalnego zatrudnienia certyfikowanego zarządzającego transportem
- Osoba posiadająca certyfikat musi być zatrudniona na umowę o pracę (co najmniej ½ etatu) lub prowadzić własną działalność gospodarczą i mieć umowę o świadczenie usług zarządzania transportem.
- „Wynajmowanie” certyfikatu bez faktycznej pracy w firmie jest nielegalne.
- Posiadanie certyfikatu w wielu firmach bez spełnienia wymogów
- Jedna osoba może być zarządzającym w maksymalnie czterech firmach i zarządzać maksymalnie 50 pojazdami.
- Przekroczenie tych limitów jest niezgodne z przepisami i może skutkować cofnięciem uprawnień.
- Nieznajomość odpowiedzialności prawnej
- Osoba, której certyfikat jest używany, ponosi pełną odpowiedzialność za naruszenia przepisów w firmie (np. przekroczenia czasu pracy kierowców, brak ubezpieczeń, nieprawidłowości w dokumentacji).
- Może to skutkować karami finansowymi, a nawet odpowiedzialnością karną.
- Brak realnej kontroli nad firmą
- Jeśli Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) lub inny organ kontrolny wykryje, że osoba posiadająca certyfikat nie sprawuje rzeczywistej kontroli nad firmą, może to doprowadzić do:
→ Cofnięcia certyfikatu kompetencji zawodowych,
→ Cofnięcia licencji transportowej firmy,
→ Wysokich kar finansowych,
→ Możliwych konsekwencji karnych za fałszowanie dokumentów.
Zgodnie z artykułem 95 ustawy o transporcie drogowym:
2. Kto, będąc zobowiązany do zwrotu certyfikatu kompetencji zawodowych w transporcie drogowym, nie zwraca tego dokumentu organowi, który wydał decyzję administracyjną o niezdolności zarządzającego transportem do kierowania operacjami transportowymi, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna
– podlega karze pieniężnej w wysokości 500 zł.
W załączniku 4 ustawy o transporcie drogowym znajdziemy wszelkie kary finansowe nakładane na zarządzającego transportem. Do najwyżej wycenianych kar należą:
- Wykonywanie przewozu drogowego pojazdem z zainstalowanym nielegalnym urządzeniem, które może fałszować dane w ograniczniku prędkości lub z zainstalowanym niehomologowanym ogranicznikiem prędkości – 2000 zł (najpoważniejsze naruszenie).
- Wykonywanie przewozu drogowego pojazdem niewyposażonym w wymagany tachograf posiadający świadectwo homologacji typu – 2000 zł (najpoważniejsze naruszenie).
- Wykonywanie przewozu drogowego pojazdem, który nie posiada ogranicznika prędkości lub w którym ogranicznik prędkości został odłączony – 2000 zł (najpoważniejsze naruszenie).
- Korzystanie przez kierowcę z niedozwolonego urządzenia lub przedmiotu wykonanego, lub przeznaczonego do celów podrabiania, lub przerabiania danych rejestrowanych przez tachograf – 2000 zł (najpoważniejsze naruszenie).
- Wykonywanie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych niedopuszczonych do przewozu towarów lub które są przewożone w sposób zakazany, lub bez oznakowania ich w pojeździe jako towary niebezpieczne – 2000 zł (najpoważniejsze naruszenie).
Link do pełnej treści ustawy o transporcie drogowym:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011251371/U/D20011371Lj.pdf
Zachęcamy do pobrania praktycznej ściągi z Rozporządzenia 561/2006, która w prosty sposób podsumowuje kluczowe zasady czasu pracy kierowców.
Jak legalnie użyczyć certyfikatu kompetencji zawodowych?
- Zatrudnić się w firmie na stanowisko zarządzającego transportem.
- Podpisać legalną umowę o zarządzanie transportem.
- Faktycznie wykonywać obowiązki związane z nadzorem nad transportem.
Użyczanie certyfikatu „na papierze” to oszustwo i grozi poważnymi konsekwencjami.
Podsumowanie:
Certyfikat kompetencji zawodowych to nie tylko dokument – to odpowiedzialność, która wiąże się z realnym wpływem na bezpieczeństwo, zgodność z przepisami i legalność prowadzenia firmy transportowej. Choć użyczenie certyfikatu kompetencji zawodowych może wydawać się szybkim rozwiązaniem, to niewłaściwe podejście do tej kwestii grozi poważnymi konsekwencjami – od cofnięcia licencji transportowej, przez kary finansowe, aż po odpowiedzialność karną dla osoby zarządzającej transportem.
Legalne wykonywanie zadań zarządzającego transportem wymaga spełnienia ściśle określonych wymagań – m.in. podpisania odpowiedniej umowy, faktycznego nadzorowania operacjami transportowymi, przydzielaniem usług kierowcom czy sprawdzaniem dokumentów przewozowych. Niezbędne jest także złożenie kompletnego oświadczenia osoby zarządzającej transportem, zgodnego z wymaganiami określonymi przez Instytut Transportu Samochodowego i przepisy zawarte w rozporządzeniu PE.
Bez względu na to, czy planujesz zdobyć uprawnienia przez egzamin państwowy, czy decydujesz się na kurs stacjonarny lub studia podyplomowe – najważniejsze jest, by dążyć do rzeczywistego posiadania i rozwijania kompetencji zawodowych. Tylko zarządzający transportem spełniający wymagania formalne i faktycznie wykonujący obowiązki w zakresie transportu drogowego może legalnie uczestniczyć w wykonywaniu zawodu przewoźnika drogowego i przyczynić się do stabilnego rozwoju firm transportowych działających na terenie wspólnoty.
Pamiętaj – użyczenia certyfikatu w formie pozorowanej, bez spełnienia warunków zatrudnienia i nadzoru, to nie skrót, a ryzyko. Działaj w interesie przedsiębiorcy, budując strukturę opartą na zgodnych z prawem procedurach związanych z zarządzaniem operacjami transportowymi. Dzięki temu zapewnisz swojej firmie bezpieczeństwo, wiarygodność i solidne podstawy do dalszego rozwoju w wymagającej branży transportowej.
Potrzebujesz programu do weryfikowania swoich naruszeń oraz rozliczania czasu pracy swoich kierowców?
Tachospeed Expert jest idealnym programem do szybkiego zweryfikowania naruszeń kierowców oraz przygotowania prawidłowo naliczonego wynagrodzenia (w tym ewidencji czasu pracy kierowcy) na podstawie zaimportowanych danych cyfrowych np. z pliku pobranego z karty Twojego kierowcy. Sprawdź swoich podopiecznych już dzisiaj, aby zabezpieczyć się przed kontrolą na drodze lub w firmie. Program Tachospeed Expert możesz testować bezpłatnie przez okres 14 dni.
Link do bezpłatnej wersji demo programu Tachospeed Expert:
W razie dodatkowych informacji skontaktuj się z naszym działem sprzedaży (+48 32 70 70 400) lub działem pomocy technicznej (+48 32 70 70 440).
