W ostatnim artykule informowaliśmy o kluczowych zmianach, które niesie za sobą nowy projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Zgodnie z zawartymi tam zapowiedziami, w tym artykule przedstawimy Ci, jak wyglądałyby proponowane zmiany, gdyby weszły w życie tu i teraz. Wszystko po to, abyś mógł zobaczyć jak mocno wzrośnie wynagrodzenie kierowców od 2026 roku jeżeli w projekcie ustawy na ścieżce legislacyjnej nie wejdą odpowiednie zmiany w jego konstrukcji. Jeżeli przegapiłeś nasz ostatni artykuł na temat projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, który 26 sierpnia 2024 roku trafił do dalszych prac, to koniecznie zacznij od zapoznania się z jego treścią.
Spis treści
Symulacje obrazujące skalę problemu
Wynagrodzenia kierowców zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach transportowych nie są tematem tabu. Nie od dziś wiadomo, że sporządzane umowy o pracę często nie mają one zbyt wiele wspólnego z ostatecznym sposobem rozliczenia należnego im wynagrodzenia. Dość rzadko na umowie o pracę kierowcy spotkać możemy wynagrodzenie miesięczne wyższe od aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Niestety nawet to minimalne wynagrodzenie jest zapisywane jako zlepka różnych elementów wynagrodzenia. Wszystko po to, aby suma składników wynagrodzenia kierowcy, zapisanych na umowie o pracę, dawała wynagrodzenie odpowiadające kwocie minimalnego wynagrodzenia. Poniżej kilka przykładów praktykowanych przy zawieraniu stosunku pracy z kierowcami. Prezentowane kwoty mają charakter przykładowy w celu zaprezentowania zmian wynikających z projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.
Przykład nr 1
Kierowca jest zatrudniony w firmie transportowej X na cały etat w systemie równoważnego czasu pracy z jednomiesięcznym okresem rozliczeniowym. Jego wynagrodzenie miesięczne wynosi 4300 złotych brutto, które składa się z następujących składników:
- wynagrodzenie zasadnicze: 1500 złotych
- dodatek za pracę za granicą: 2000 złotych
- dodatek za dyżur: 800 złotych
Na podstawie zapisanych danych na karcie kierowcy została przygotowana ewidencja czasu pracy za lipiec 2024 z uwzględnieniem załadunków i rozładunków wykonywanych w ramach międzynarodowych przewozów rzeczy.
Kierowca w lipcu 2024 przepracował 167 godzin i 23 minuty.
Rozliczenie składników brutto powyższego kierowcy:
Podstawowe składniki wynagrodzenia brutto:
Dodatkowe składniki wynagrodzenia brutto:
Łączna kwota po dodaniu podstawowych i dodatkowych składników wynagrodzenia (brutto) to: 4726,98 zł, a więc tyle kierowca zarobił za wykonywaną swoją pracę pod dwoma warunkami:
- wartość wynagrodzenia z tytułu wykonywanych przewozów międzynarodowych uznawanych za płatne nie przekroczyła 2000 zł (u tego kierowcy wynagrodzenie zagraniczne wyniosło 1877,62 zł),
- łączna wartość dyżuru 50% i 100% nie przekroczyła 800 zł.
Zgodnie z zapisami w projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, wysokość wynagrodzenia zasadniczego musi odpowiadać kwocie minimalnego wynagrodzenia. W związku z czym podnosimy aktualne wynagrodzenie zasadnicze naszego kierowcy z kwoty 1500 złotych do 4300 złotych. Reszta zapisów bez zmian. Efekt:
- wynagrodzenie zasadnicze: 4300 złotych
- dodatek za pracę za granicą: 2000 złotych
- dodatek za dyżur: 800 złotych
Aktualnie suma wszystkich składowych wynagrodzenia kierowcy (tych z „nowej” umowy) daje wartość 7100 złotych miesięcznie. Wynagrodzenie miesięczne kierowcy po wprowadzonych zmianach:
Powyżej widzimy zmianę (wzrost) stawki godzinowej kierowcy z 8,15 zł na 23,37 zł. Przyczyniło się to do wzrostu wynagrodzenia z tytułu pracy w nocy z kwoty 1331,30 zł do kwoty 3817,49 zł (wzrost o 2486,19 złotych).
Wartość dodatkowych składników wynagrodzenia nie uległa zmianie, gdyż znajdują się tutaj wyłącznie podstawy z nadgodzin dobowych oraz dodatek za pracę w nocy, a więc składniki, których wartość wylicza się ze stawki minimalnego wynagrodzenia (a nie z zasadniczego).
Łączna wartość wynagrodzenia brutto kierowcy: 4726,98 zł.
W ostatnim kroku symulacji usuńmy z podstawowych składników wynagrodzenia dodatek za dyżur oraz dodatek za pracę za granicą pozostawiając na umowie wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4300 złotych, a więc w kwocie odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu. Efekt:
Pierwszym pozytywnym spostrzeżeniem jest obniżenie łącznej wysokości podstawowych składników wynagrodzenia i sprowadzenie jej do kwoty 4205,82 zł. Przekłada się to na obniżenie wysokości wynagrodzenia dla kierowcy o 313,81 zł. W tym miejscu moglibyśmy sobie zadać po raz pierwszy pytanie: gdzie ten zapowiadany ogromny wzrost wynagrodzenia dla kierowcy? Sprawdzamy więc dalej.
W dodatkowych składnikach wynagrodzenia pojawiły nam się dwie pozycje: dodatek za dyżur 50% i dodatek za dyżur 100%. Przy aktualnych warunkach zatrudnienia (tych pierwszych w przykładzie) dyżur 50% i dyżur 100% wchodził w skład składnika dodatek za dyżur. Jedyne co nas interesowało, to czy suma wygenerowana przez kierowcę dyżuru przekraczała kwotę 800 złotych, czy też nie. Jeżeli kwota wypracowanego dyżuru nie przekraczała 800 złotych, była to dla firmy ogromna korzyść, gdyż możliwe było swoistego rodzaju wrzucanie ów składnika do podstawowych składników wynagrodzenia, a więc niepłacenie za niego. Po proponowanych w projekcie ustawy zakazach, wynagrodzenie za dyżur będzie musiała znajdować się w dodatkowych składnikach wynagrodzenia kierowcy, a więc poza jego wynagrodzeniem zasadniczym. W tym przypadku generuje to dodatkowy koszt dla pracodawcy w wysokości 368,11 zł!
Ostatecznie łączne wynagrodzenie kierowcy wynosi 4781,28 zł.
Otrzymaliśmy więc 3 wynagrodzenia.
Pierwsze (stan aktualny): 4726,98 zł
Drugie: 4726,98 zł
Trzecie: 4781,28 zł
Wzrost wynagrodzenia kierowcy z tytułu proponowanych zmian wydaje się być stosunkowo niski na pierwszy rzut oka, gdyż wynosi dokładnie: 4781,28 zł – 4726,98 zł = 43,30 zł
Należy pamiętać tutaj o jednej bardzo ważnej zmiennej, bowiem w aktualnym zapisie umowy znajdziemy dodatek za pracę za granicą w kwocie 2000 zł. Oznacza to, że wszelkiego rodzaju przewozy objęte zasadami delegowania zgodnymi z dyrektywą 2020/1057 nie zostaną ujęte w podstawowych składnikach wynagrodzenia po zmianach, które znajdują się w projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.
W związku z powyższym każda kwota (do 2000 złotych), która na aktualnych warunkach umowy wlicza się do podstawowych składników wynagrodzenia kierowcy stanie się dodatkowymi składnikami wynagrodzenia kierowcy. Oznacza to faktyczny wzrost wynagrodzenia brutto równy wykonywanym operacją przez kierowcę. Nasz kierowca w lipcu 2024 roku wykonywał operację tzw. płatne na terenie następujących krajów: Niemcy i Holandia. Wynagrodzenie zagraniczne kierowcy wyniosło: 1877,62 zł. Daje to ostateczne wynagrodzenie brutto kierowcy w kwocie: 6658,90 zł.
Oznacza to faktyczny wzrost wynagrodzenia brutto kierowcy: 1931,92 zł.
Przykład nr 2
W drugim przykładzie odwołamy się do trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego. Kierowca jest zatrudniony w firmie transportowej na umowę o pracę z następującymi zapisami. Wynagrodzenie miesięczne w kwocie 4242 zł składające się z:
- wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3500 zł.,
- dodatek za dyżur 742 zł.
Poniższa analiza została wykonana w oparciu o II kwartał 2024 roku w oparciu o plik cyfrowy z karty kierowcy.
Pierwszy miesiąc okresu rozliczeniowego:
Warto tutaj zaznaczyć, że niska stawka godzinowa wynika z dodania do siebie wynagrodzenia zasadniczego z każdego miesiąca wchodzącego do okresu rozliczeniowego (3 * 3500 zł = 10500 zł) i podzielenia otrzymanej kwoty przez sumę wymiaru czasu pracy z każdego miesiąca (168 g. + 160 g. + 160 g. = 488 g.), co daje 21,52 zł stawki godzinowej dla każdego miesiąca.
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za pierwszy miesiąc z okresu rozliczeniowego: 5495,29 zł.
Drugi miesiąc okresu rozliczeniowego:
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za drugi miesiąc z okresu rozliczeniowego: 5599,06 zł.
Trzeci miesiąc okresu rozliczeniowego:
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za trzeci miesiąc z okresu rozliczeniowego: 7621,05 zł.
Zbiorczo poszczególne wynagrodzenie kierowcy:
I miesiąc: 5495,29 zł
II miesiąc: 5599,06 zł
III miesiąc: 7621,05 zł
Łącznie: 18715,40 zł
Poniżej rozliczenie tego samego kierowcy po wprowadzeniu zmian wynikających z projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.
Pierwszy miesiąc:
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za pierwszy miesiąc z okresu rozliczeniowego: 5708,21 zł, co przekłada się na wzrost już w pierwszym miesiącu o 212,92 zł.
Drugi miesiąc:
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za drugi miesiąc z okresu rozliczeniowego: 5670,78 zł, co przekłada się na wzrost w kolejnym miesiącu o 71,72 zł.
Trzeci miesiąc:
Łączne wynagrodzenie brutto kierowcy za trzeci miesiąc z okresu rozliczeniowego: 10615,57 zł, co przekłada się na wzrost w kolejnym miesiącu o 2994,52 zł.
Łączne brutto kierowcy za cały kwartał po uwzględnieniu zmian z projektu ustawy to: 21994,56 zł
Dla lepszego zobrazowania ogromnych różnic w wynagrodzeniu kierowcy poniżej zbiorcze zestawienie:
Podsumowanie
Jak mogliśmy zaobserwować na powyższych przykładach, niezależnie od przyjętego okresu rozliczeniowego łatwo dostrzec wyraźne wzrosty w wynagrodzeniu brutto, który odnosi się do jednego kierowcy. Powyższe wartości, mnożąc przez ilość zatrudnionych kierowców w danej firmie transportowej, mogą przyprawić o zawroty głowy. Wzrosty są bowiem naprawdę duże. Należy jednak pamiętać, że przygotowane symulacje zostały wykonane o aktualnie obowiązujące minimalne wynagrodzenia dla roku 2024. Obserwując gwałtowne ostatnimi laty tempo wzrostu minimalnego wynagrodzenia, można spodziewać się dużo wyższych rzeczywistych wzrostów wynagrodzenia u kierowców, z jakimi przyjdzie się mierzyć firmą transportowym w 2026 roku. Pozostaje bacznie obserwować przebieg procesu legislacyjnego projektu ustawy i liczyć na korzystne, choć raz, zmiany dla samych pracodawców w branży transportowej.
Link do pełnej treści projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu
