Dzisiaj tj. 27 października 2022 roku odbędzie się pierwsze czytanie projektu zmian przepisów, mających ogromny wpływ na planowanie i rozliczanie czasu pracy kierowców przez pracodawców branży transportowej w Polsce. W tym artykule dowiesz się o najważniejszych proponowanych zmianach, sugerowanych rozwiązaniach i konsekwencjach nowego projektu ustawy. Tytułowa ustawa zmienia zapisy 33 ustaw, w tym także Kodeksu Pracy, ustawy z 6 września 2001 roku o transporcie drogowym oraz ustawie o czasie pracy kierowców.
Najważniejsze informacje
- obniżenie średniotygodniowej normy czasu pracy z 40 do 38, a docelowo do 35 godzin
- obniżenie norm czasu pracy nie pomniejsza wynagrodzenia pracownika,
- nadal możliwe będzie planowanie pracy na trzech zmianach (8-godzinnych),
- w systemie równoważnym nadal będzie możliwe planowanie pracy do 10 i 12 godzin
- maksymalny tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 43 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym
Konsekwencje dla pracodawcy
Wprowadzenie krótszego tygodnia pracy wiąże się z licznymi problemami, przed którymi stanie niejeden pracodawca. Pracodawcy będą wypłacać to samo wynagrodzenie za krótszy czas pracy swoich pracowników. Pod znakiem zapytania również stoi przeorganizowanie dotychczasowej pracy, a dokładniej mówiąc: jak zaplanować wykonanie tej samej pracy w krótszym czasie przy zachowaniu wszelkich zasad bezpieczeństwa? Kolejnym wyzwaniem jest oszacowanie, czy przy aktualnym zatrudnieniu będziemy w stanie wykonywać wszelkie obowiązki, czy może konieczne okaże się zatrudnienie dodatkowych osób, co podniesie koszty przedsiębiorców z tytułu prowadzonej działalności.
Należy również pamiętać o rocznym limicie godzin nadliczbowych naszych pracowników. Zgodnie z Art. 151 Kodeksu pracy § 3. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku z okolicznościami określonymi w § 1 pkt 2 nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym. Według Inspekcji Pracy wartość ta wynosi 416 godzin (52 tygodnie * 8 godzin). Możliwe jest negocjowanie tej wartości zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, wtedy limit ten wynosi kolejno: 384 godziny dla osób, które mają prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego i 376 godzin dla osób posiadających prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego. Kontrole w kwestiach nadgodzin są wykonywane przez Inspekcję Pracy, zatem wartość 416 godzin dotyczących maksymalnego limitu powinny być dla nas kluczowe. W związku z tym niezbędne będzie odpowiednie weryfikowanie powstałych nadgodzin przez planujących i rozliczających czas pracy kierowcy w każdym kolejnym miesiącu danego roku kalendarzowego, aby uniknąć konsekwencji finansowych. Zgodnie z Art. 281. [Katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika] §1. Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu: 5) narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych — podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Możemy być pewni, że kontrole w temacie kontroli limitu godzin nadliczbowych będą częstsze i dokładniejsze.
Przy braku zmiany organizacji pracy i ilości zatrudnionych pracowników obniżenie normy z 40 do 38 godzin spowoduje zwiększenie ilości godzin nadliczbowych o 104 godziny, a przy normie 35-godzinnej jest to aż 260 godzin w roku.
Obniżenie normy średniotygodniowej spowoduje konieczność uwzględniania ilości przepracowanych godzin nadliczbowych przy planowaniu pracy kierowców, które będą szczególnie ważne w listopadzie i grudniu. A jak wiadomo, ostatnie miesiące w roku obfitują w największą ilość podejmowanych ładunków.
Użytkownicy programu Tachospeed mogą być spokojni, gdyż nasze oprogramowanie pozwala na kontrolowanie ilości powstałych nadgodzin oraz pozwala na wygenerowanie „Raportu kontrolnego czasu pracy”, w którym użytkownik ma możliwość zweryfikowania popełnionych naruszeń przez kierowców z tytułu przekroczenia maksymalnego tygodniowego czasu pracy.
Jeżeli jeszcze nie miałaś/miałeś okazji przetestowania programu Tachospeed – wypróbuj wersję demonstracyjną, aktywną przez 30 dni.
Kiedy ustawa wejdzie w życie?
Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia roku następującego po upływie 90 dni od dnia ogłoszenia, a więc jeśli projekt zmian zostanie przyjęty do końca 2022 roku to zmiany w ustawach będą obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku.” „Projekt zmian przewiduje okres przejściowy, tj. przez pierwsze 2 lata będzie obowiązywać 38-godzinny wymiar czasu pracy.
Konkluzja
Obniżenie przeciętnego tygodniowego czasu pracy wpłynie negatywnie na organizację czasu pracy kierowców i obsługę zleceń transportowych. Biorąc pod uwagę niedobór kierowców w branży transportowej w Polsce oraz presję pracowników na zwiększenie wynagrodzeń związanych z inflacją i pakietem mobilności, proponowana zmiana nastąpi w najgorszym możliwym okresie dla polskiego pracodawcy. Dodatkowo rosnące ceny towarów i usług oraz propozycja zmian raczej nie napawa przesadnym optymizmem.
Zmiany w ustawach
| Dokument | Stan obecny | Propozycja |
| Ustawa o transporcie drogowym | Art. 77a. Czas pracy pracowników, o których mowa w art. 77a ust. 2 nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.”.” | Art. 14. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 180 i 209) w art. 77a ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Czas pracy pracowników, o których mowa w art. 77 ust. 2, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy |
| Kodeks Pracy | Art. 129. [Wymiar i rozkłady czasu pracy] § 1. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy | Art. 129 § 1 otrzymuje brzmienie: „§ 1. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 135–138, 143 i 144 |
| Kodeks Pracy | Art. 130. [Zasady ustalania wymiaru czasu pracy] § 1. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1, oblicza się: 1)mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie 2)dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku | Art. 130: a) w § 1 pkt. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1) mnożąc 35 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie 2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 7 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.” b) w § 2 otrzymuje brzmienie: § 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 7 godzin.” |
| Kodeks Pracy | Art. 131. [Przeciętny tygodniowy czas pracy] § 1. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym | Art. 131 § 1 otrzymuje brzmienie: § 1. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 43 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.”; 4) w art. 138: a) § 5 otrzymuje brzmienie: „§ 5. W przypadkach określonych w § 1 i 2 każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.”, b) dodaje się § 6 w brzmieniu: „§ 6. Przepis art. 130 § 3 stosuje się odpowiednio |
| Ustawa o czasie pracy kierowców | Art. 11. 1. Czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 1 i 3–5 | Art. 11 1. Czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 1 i 3-5. |
| Ustawa o czasie pracy kierowców | Art. 26c. 1. Tygodniowy czas pracy nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. | Art. 26c ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: „1. Tygodniowy czas pracy nie może przekraczać przeciętnie 43 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. 2. Tygodniowy czas pracy, o którym mowa w ust. 1, może być przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 43 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy |
Link do pełnego projektu ustawy: http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/dok?OpenAgent&9-020-1021-2022
