Umowy międzynarodowe, regulacje transportowe czy też handlowe umożliwiają płynny przewóz towarów. W tych procesach pojawia się termin tranzyt, który jest jednym z najpopularniejszych pojęć wykorzystywanych w logistyce i spedycji. Zatem co rozumiemy poprzez: przewóz tranzytowy. Jakie są procedury tranzytu i jakie ma to znaczenie dla branży TSL?
Spis treści
Tranzyt towarów w logistyce ma kluczowe znaczenie – stanowi jeden z głównych elementów międzynarodowego łańcucha dostaw. W obecnych czasach, gdy globalna gospodarka sprawia, że firmy działają na wielu rynkach naraz, umiejętne zarządzanie logistyką, w tym procedurami tranzytowymi, jest niezbędne. Co więcej, powinno być starannie zaplanowane w strategii firmy.
W dzisiejszym artykule przedstawimy różne rodzaje tranzytu oraz omówimy przepisy prawne dotyczące tego rodzaju działań transportowych. przejazd tranzytow
Czym jest tranzyt dla logistyki
Tranzyt w logistyce odnosi się do procesu przewozu towarów z jednego miejsca do drugiego, przejeżdżając przez terytorium innego kraju, nie będącego ani miejscem załadunku, ani rozładunku. Jest to kluczowy element swobodnej wymiany handlowej i międzynarodowego transportu, pozwalający towary przemieszczać przez państwa, w których nie są one ani załadowywane, ani rozładowywane, bez konieczności płacenia cła i podatków – te są naliczane w kraju docelowym. Tranzyt może odbywać się różnymi środkami transportu: drogowym, morskim czy kolejowym i jest niezbędny dla efektywnego dostarczania towarów do ich miejsc przeznaczenia.
Na przykład, transport towarów z Polski do Belgii przez Niemcy jest tranzytem, gdzie Niemcy są krajem tranzytowym, przez który towary przejeżdżają bez załadunku czy rozładunku.
Regulacje dotyczące tranzytu określają różne umowy międzynarodowe oraz porozumienia i konwencje, takie jak Konwencja i Statut o wolności tranzytu czy Konwencja o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza. Te umowy ustalają zasady, procedury i obowiązki związane z tranzytem towarów, zapewniając uporządkowany i bezpieczny przepływ w ramach handlu międzynarodowego.
Tranzyt bezpośredni i pośredni
Tranzyt dzieli się na dwie główne kategorie: bezpośredni i pośredni, które różnią się zasadami przewozu i składowania ładunków.
- Tranzyt bezpośredni: Zachodzi, gdy ładunek z innego kraju jest przewożony przez terytorium danego kraju bez możliwości jego składowania. Celem takiego tranzytu jest szybkie przeprowadzenie towaru przez kraj tranzytowy, minimalizując formalności i czas zatrzymania. Jest to często wykorzystywane w celu zapewnienia jak najkrótszego czasu dostawy.
- Tranzyt pośredni: W tym przypadku ładunki z zagranicy mogą być tymczasowo składowane na terytorium kraju tranzytowego. Może to być potrzebne w sytuacjach, gdy konieczna jest zmiana środka transportu, dokonanie formalności celnych lub oczekiwanie na dalszy transport. Tranzyt pośredni daje większą elastyczność w zarządzaniu logistyką przewozów, ale wiąże się z dodatkowymi procedurami i potencjalnie dłuższym czasem tranzytu.
Każdy z tych rodzajów tranzytu ma swoje specyficzne zastosowania i jest wybierany w zależności od wymagań dotyczących szybkości dostawy, kosztów i rodzaju towarów.
Tranzyt wewnętrzny i zewnętrzny
W logistyce rozróżniamy dwa główne rodzaje tranzytu: różnice pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym tranzytem towarów to zakres i regulacje.
Tranzyt zewnętrzny, oznaczony jako T1L, dotyczy transportu towarów, który wiąże się ze zmianą ich statusu celnego. Jest to przede wszystkim przewóz ładunków niepochodzących z Unii Europejskiej przez terytorium UE, a także transport tranzytowy towarów unijnych, które mają być wysłane do krajów spoza UE. Proces ten wymaga szczegółowych procedur celnych, aby dostosować towar do różnych regulacji celnych.
Z kolei tranzyt wewnętrzny, znany jako T2L, odnosi się do międzynarodowego transportu odbywającego się w obrębie granic celnych Unii Europejskiej, gdzie status celnego ładunku nie ulega zmianie. Tranzyt ten charakteryzuje się mniejszą liczbą formalności niż tranzyt zewnętrzny. Umożliwia zmianę środka transportu podczas przewozu, ale nie zezwala na zmiany w składzie przewożonego ładunku.
Procedura tranzytu dla różnych jego rodzajów
W logistyce międzynarodowej istnieją różne procedury regulujące przewozy tranzytowe towarów, mające na celu ułatwienie przewozu oraz minimalizację formalności celnych. Oto główne z nich:
- Procedura TIR (Transport International Routier): Ta procedura, oparta na Konwencji TIR, ma za zadanie ograniczenie opłat celnych w krajach tranzytowych i zmniejszyć ilość formalności na granicach. Kluczowe zasady to brak możliwości przeładunku towarów podczas tranzytu, konieczność zabezpieczenia ładunku przez zaplombowanie, a także wymóg akceptacji trasy przez urzędy celne każdego z krajów tranzytu. Dodatkowo, konieczne jest posiadanie specjalnego świadectwa potwierdzającego, że pojazd może odbyć międzynarodowy transport pod zamknięciami celnymi. Towar przewożony w ramach TIR traktowany jest jako przesyłka celna.
- Wspólnotowa Procedura Tranzytowa (WPT): Jest to umowa obejmująca transport drogowy, lotniczy, kolejowy, i morski, zawarta między państwami Unii Europejskiej a krajami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Celem jest usprawnienie transportu międzynarodowego i eliminacja opłat celnych. W ramach WPT przewóz towarów może odbywać się, gdy przewóz jest realizowany przez co najmniej jedną granicę państwa uczestniczącego w umowie. Wymaga to zabezpieczenia w urzędzie celnym wyjścia oraz posiadania dokumentu SAD.
- Dokument CMR: Stanowi podstawę prawną w międzynarodowym transporcie drogowym, definiując prawa i obowiązki stron umowy przewozowej, przede wszystkim przewoźnika i nadawcy. Dokument CMR służy jako potwierdzenie zawarcia umowy przewozowej, jest dowodem dostarczenia towaru i ujednolica procedury dokumentacyjne w transporcie międzynarodowym.
Te procedury są zaprojektowane, aby usprawnić i zabezpieczyć transport międzynarodowy, zarówno dla przewoźników, jak i organów celnych, upraszczając procesy i zmniejszając ryzyko komplikacji podczas przewozu towarów przez granice.
Tranzyt i łańcuch dostaw
Tranzyt towarów odgrywa kluczową rolę w efektywnym funkcjonowaniu łańcucha dostaw, zapewniając szybkie przemieszczanie ładunków z miejsca ich pochodzenia do ostatecznego miejsca docelowego. Dzięki starannemu planowaniu optymalnych tras możliwe jest minimalizowanie kosztów związanych z transportem, omijanie niepotrzebnych przystanków oraz redukcja tak zwanych pustych kilometrów, co przekłada się na większą efektywność całego procesu dostawy. W planowaniu ogromną wagę ma dobór odpowiednich środków transportu.
Swobodny przepływ towarów ma również ogromne znaczenie w kontekście elastyczności działania firm. Umożliwia im to szybkie dostosowywanie się do zmieniającego się popytu na rynku i potrzeb klientów, co jest szczególnie ważne w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym. Dostęp do sprawnych i efektywnych rozwiązań tranzytowych pozwala przedsiębiorstwom na utrzymanie konkurencyjności oraz zapewnienie wysokiej jakości obsługi klienta przez terminowe dostarczanie towarów.
Zachęcamy do śledzenia profilu Tachospeed na Facebooku oraz strony internetowej Tachospeed. Znajduje się tam więcej informacji ze świata transportu, artykuły eksperckie, baza wiedzy czy szeroki wybór szkoleń.
